Gelukkig Nieuwjaar!
Op 12 januari was het NIS te gast in het Eureko Conference Center te Zeist. Gastheer van deze nieuwjaarsbijeenkomst was Achmea Personenschade. De ETC heeft samen met Achmea de bijeenkomst georganiseerd.
Rond vieren kwamen de eerste NIS leden binnen en onder het genot van een kopje koffie of thee wenste men elkaar een gelukkig nieuwjaar en werd er druk ‘bijgepraat’. Om vijf uur werd een verrukkelijk Indisch buffet geopend waar een ieder naar hartenlust van heeft genoten!
De Gastheer: Achmea Personenschade
Om 18.00 uur werd de avond geopend door Peter van de Bedem, Teammanager Buitendienst van Achmea Personenschade. Peter wenste alle NIS-leden een gelukkig en gezond 2012 toe en daarnaast sprak hij de wens uit dat 2012 een zakelijk harmonieus en innovatief jaar mag worden. Peter gaf voorts aan dat het NIS nu echt een plek in de branche heeft veroverd, zeker gelet op onze zetel in de Letselschade Raad.
Leden ‘van het eerste uur’
Daarna was het woord aan de voorzitter, Marianne Audenaerde -van Putten. Ook zij wenste de leden een prachtig en gezond 2012 toe. Marianne sprak voorts haar dank uit naar Achmea voor het beschikbaar stellen van de locatie en de heerlijke maaltijd.
Marianne heeft vervolgens een tweetal NIS-leden ‘van-het-eerste-uur’ in het zonnetje gezet. Wim van den Hoogen ( het 7e lid na oprichting van het NIS ) en Bert Wijnen (het 18e lid na oprichting van het NIS). hebben beiden hun lidmaatschap opgezegd vanwege hun leeftijd, respectievelijk bijna 89 en 77 jaar. De beide heren gaven aan het NIS nog altijd een warm hart toe te dragen. Wim van den Hoogen verhaalde nog dat het NIS destijds is voortgekomen uit de zogeheten ‘Club van Bestebroer’.
Ook heeft Marianne een aantal nieuwe leden welkom geheten. In de nieuwsbrief kunt u lezen wie onze nieuwe leden zijn.
Lezing Ben Reitsma
De spreker van deze eerste NIS bijeenkomst van 2012 was de heer dr. Ben Reitsma, klinisch psycholoog en psychotherapeut. Ben Reitsma is oprichter van BrainDynamics Groningen, een praktijk voor eerste en tweedelijns psychologische zorg. Voorheen is hij ruim 25 jaar werkzaam geweest in het Universitair Medisch Centrum te Groningen. Zijn aandachtsgebied is ‘neurofeedback’. De lezing van 12 januari jl. was getiteld: “niet aangeboren hersenletsel, hersenplasticiteit en behandelmogelijkheden”.
“wandeling door de hersenen”
Ben Reitsma heeft met ons een ‘wandeling’ gemaakt door de wereld van de hersenen. De hersenen worden gezien als een zelfregulerend orgaan. Zij hebben als voornaamste taak een zo goed mogelijke aanpassing aan omgevingsomstandigheden te bewerkstelligen. Daarom is het nodig dat de hersenen zichzelf kunnen aansturen, lichaamsprocessen kunnen aansturen en de interactie met de omgeving kunnen aansturen. Wanneer er sprake is van niet aangeboren hersenletsel, kan dit leiden tot een ernstige verstoring van het aansturend (zelfregulerend) vermogen van de hersenen. Dit kan dan weer leiden tot lichamelijke, emotionele en cognitieve beperkingen. Ben Reitsma heeft ons laten zien dat je met behulp van een EEG (elektro-encefalografie) de hersenactiviteit kunt meten en je kunt met behulp van een EEG ook afwijkingen (ontregelingen) meten. Ben Reitsma vertelde dat twee ontregelingen in elektrische hersenactiviteit van belang zijn: ontregelingen in de mate waarin de hersenen zijn geactiveerd en ontregelingen in de verbinding tussen hersengebieden.
Ontregelingen in hersenactiviteit
Ontregelingen in activatie kunnen zijn een chronische ondergeactiveerdheid, overgeactiveerdheid of beurtelings onder- of overgeactiveerdheid. Men spreekt van ondergeactiveerdheid wanneer de langzamere frequenties (golven) in het EEG relatief te sterk zijn in verhouding met andere frequenties. Ondergeactiveerde hersenactiviteit kan bijvoorbeeld samenhangen met energieverlies, lusteloosheid of onoplettendheid. Bij ondergeactiveerdheid verkeert men teveel in zijn of haar eigen binnenwereld. Er is sprake van overgeactiveerdheid als de snellere frequenties in het EEG relatief te sterk zijn in verhouding tot de langzamere frequenties. Overgeactiveerde hersenactiviteit kan tot uitdrukking komen in gespannenheid, gejaagdheid en overgeprikkeld zijn, impulsiviteit en het niet kunnen ontspannen. Bij overgeactiveerdheid verkeert men eigenlijk te veel in de buitenwereld. Tot slot kan er sprake zijn van beurtelingse onder- of overprikkeling. Dit wordt wel een instabiele activeringsgraad genoemd. Instabiele hersenactiviteit hangt vaak samen met een toegenomen gevoeligheid. Er is dus beurtelings te veel of te weinig activatie. Hierdoor treden klachten vaak op onvoorspelbare momenten, zoals bijvoorbeeld epilepsie of migraine.
‘Verbindingsproblemen’
Problemen in de verbinding tussen de hersengebieden worden connectiviteitsproblemen of problemen in de coherentie genoemd. Er kan te weinig coherentie (samenwerking) zijn of juist te veel samenhang. Het gevolg daarvan is dat hersengebieden zo worden bemoeilijkt in het uitvoeren van hun specificatie. Ben Reitsma gaf aan dat autisme wordt gezien als een conditie die wordt gekenmerkt door connectiviteitsproblemen. Hij sprak in dat kader ook over Diffuse Tensor Imaging, een MRI-techniek om de verbindingen in de witte stof van de hersenen vast te leggen.
Operante conditionering
Om de hersenen te trainen om beter te laten functioneren na bijvoorbeeld een hersenschudding, een hersenkneuzing of een CVA (cerebro vasculair accident), kan gebruik gemaakt worden van zogeheten ‘neurofeedback’. Ben Reitsma heeft dit middels het tonen van overzichtelijke sheets aan ons duidelijk gemaakt (de sheets vindt u onderaan de tekst). Neurofeedback is er op gericht om de hersenen op een specifieke manier te trainen waardoor de hersenen beter functioneren en zij leren zichzelf als het ware beter te reguleren (te besturen). Neurofeedback is gebaseerd op zogeheten ‘operante conditionering’. Operante conditionering houdt in dat wanneer gedrag in een bepaalde situatie wordt beloond, dit gedrag in de toekomst vaker in die situatie zal optreden. Het gedrag is onder controle komen te staan van de gevolgen (beloning) die het heeft (denk bijvoorbeeld aan het beroemde voorbeeld van de hond van Pavlov). Hersengedrag, in dit kader bedoeld als elektrische activiteit in de hersenen, kan als het systematisch wordt beloond, in sterkte gaan toenemen. Wanneer een kind in een bepaalde situatie aandachtvragend gedrag vertoont en daar dan vervolgens voor wordt beloond, is de kans zeer groot dat het kind in soortgelijke situaties steeds vaker aandachtvragend gedrag gaat vertonen. Bijvoorbeeld zeuren om een ijsje wanneer men langs een ijswinkel komt.
Neurofeedback
Ben Reitsma omschrijft neurofeedback als ‘een proces waarbij de spontane elektrische activiteit van de hersenen wordt geregistreerd met behulp van elektroden die op de schedel op een vaste plaats worden bevestigd. De meetgegevens worden naar een computer gestuurd die het binnenkomende signaal verwerkt en die betekenisvolle kenmerken van dit signaal terugkoppelt naar de persoon om zodoende het brein – op basis van operante conditionering – te leren de eigen elektrische activiteit optimaler te moduleren’
Bewust van ons brein
De sheets die Ben Reitsma tijdens zijn zeer boeiende en onderhoudende lezing heeft getoond kunt u hier lezen. De presentatie van Ben Reitsma heeft ons bewust gemaakt van ons brein en ons laten inzien dat hersenen in staat zijn te veranderen door te leren. Neurofeedback is een methode om hersenen te trainen om zo beter te kunnen functioneren.
Verslag opgesteld door Annemiek van Reenen-ten Kate, 18 januari 2011