Mr Jan Willem van der Pijl is jurist en letselschadebehandelaar bij MediRisk, een verzekeraar van zo´n 80 medische zorginstellingen met 1200 zaken per jaar. Van der Pijl startte zijn inleiding met de melding dat medische aansprakelijkheidszaken toch heel anders zijn dan de reguliere aansprakelijkheidszaken. In medische zaken is er vaak aansprakelijkheid zonder dat er sprake is van een fout. In medische zaken is er altijd discussie en het aansprakelijkheidstraject duurt lang nog afgezien van de soms late melding. Verder is anders dat er vaak een “relatie” is tussen “dader” en slachtoffer.
Medische behandelingen zijn behandelingen zonder garantie. Een arts is geen automonteur. Een arts heeft een inspanningsverplichting! Elke invasieve ingreep heeft risico´s, elke operatie begint met een verwonding- de incisie-, zoals iatrogene schade ofwel onbedoelde schade door een arts, infectie (meestal niet te voorkomen en niet verwijtbaar mits zorgvuldig wordt gehandeld), bloedingen en fysieke reacties (allergieën). Een complicatie is een bijzonderheid afwijkend van het normale en onbekend. Een complicatie zegt niets over verwijtbaarheid!
Daarnaast speelt ook emotie een grote rol. Een patiënt gaat naar de dokter met de verwachting dat de dokter hem beter maakt. Als dat niet gebeurt is er teleurstelling. Als dan ook nog blijkt dat er iets “fout” is gegaan ontstaat er boosheid. Voordat deze patiënt een claim indient is er al vaak een klacht ingediend tegen de arts bij de zorginstelling. Dat betekent dat er vaak enige tijd verstrijkt voordat een claim wordt ingediend.
Van der Pijl vervolgde dat MediRisk in de markt als lastig wordt bestempeld. MediRisk zou altijd discussie voeren. In de visie van Van der Pijl echter niet terecht om de volgende redenen. Een patiënt is nooit kerngezond en herstel na een behandeling is vaak niet volledig. Het is niet wit of zwart, het begeeft zich in een kleurenpallet van 100 kleuren grijs. Dit betekent dat de causaliteit (bijna) altijd een probleem is. MediRisk vindt het één en de patiënt verwacht het ander. Voor de beoordeling van de causaliteit is de visie van een deskundige collega vakarts van belang en niet van minder belang is de goede uitleg van de problematiek en de visie van de verzekeraar naar de patiënt toe. Dit lukt niet altijd even goed, omdat belangenbehartigers soms het rechtstreekse gesprek met een patiënt niet toestaan.
Een melding van een zaak betekent niet altijd dat er sprake is van medisch aansprakelijkheid vandaar dat goed onderzoek naar de causaliteit van belang is en noodzakelijk. MediRisk erkent na onderzoek in ongeveer 50 % van de zaken aansprakelijkheid.
Als dan blijkt dat er sprake is van aansprakelijkheid ontstaat de volgende discussie en wel tot welke schade dit leidt. Veel richtlijnen passen niet bij medische aansprakelijkheidszaken, zoals bijvoorbeeld de NPP richtlijn huishoudelijke hulp. Vaak zou een patiënt sowieso al huishoudelijke hulp hebben gehad na de ingreep. Verder is de richtlijn medische informatie volstrekt onbruikbaar. De medische gegevens hebben in medische zaken een volstrekt andere rol en wel die van de vaststelling van de aansprakelijkheid. Het blokkeringsrecht is in de visie van de inleider niet van toepassing, het gaat immers niet om de patiënt maar om het handelen van de behandelend arts. Dat is een andere invalshoek! De rol van de medisch adviseur is ook anders. Niet alleen de beoordeling van zorgvuldig handelen of fout is van belang maar ook wat sowieso de gevolgen zouden zijn van de ingreep op basis van geen fout. Deskundigen bieden niet altijd soelaas, vraag drie deskundigen om hun mening en je krijgt drie verschillende meningen.
De top drie van aangesproken artsen is: snijdende chirurg, orthopedisch chirurg en gynaecoloog. Pas op de zesde plaats staat de plastisch chirurg. Dit betekent in de visie van de inleider dat communicatie tussen arts en patiënt van groot belang is. Plastisch chirurgen geven goede voorlichting aan hun patiënten.
Gaande en na afronding van de inleiding werden veel vragen aan de inleider gesteld, wat leidde tot een levendige discussie. Aan de orde kwam onder andere waarom bezoeken aan de geleadeerde worden uitgesteld tot de aansprakelijkheid duidelijk is. De inleider gaf aan dat dan geen verkeerde verwachtingen worden gewekt en dat in veel zaken uiteindelijk geen aansprakelijkheid wordt erkend. Tevens werd gesproken over de arts-patiënt relatie die vaak, ondanks dat een claim wordt ingediend, voortduurt. Het conflict vindt dan een omweg om de hulpverlener heen, naar de zorginstelling of verzekeraar.