Objectieve schaderegeling mogelijk?

Zoals wij allen weten wordt er door een aantal bureaus geëxperimenteerd met één medisch adviseur in letselschadedossiers. De aftrap werd gegeven op het gezamenlijke Nivré/NIS congres.

Op zich moeten, ook wat mij betreft, initiatieven ter verbetering van het letselschadeproces de ruimte krijgen om uitgewerkt te worden en in de praktijk worden getoetst.

Naar mijn mening wordt in het streven tijdswinst te boeken en kosten te reduceren, wat op zich niet in het nadeel van slachtoffers hoeft te zijn, één belangrijk aspect over het hoofd gezien.

De vraag waar het om gaat is namelijk of objectiviteit mogelijk is. Alleen dan zou met één medisch adviseur, of verder doorgedacht, één expert kunnen worden volstaan.

Ieder mens is onderhevig aan de invloed van zijn opvoeding, opleiding, persoonlijke omstandigheden en ervaringen. Dat maakt ons allen uniek, maar ook subjectief.

Een feit is alleen dan objectief als het onafhankelijk is van de mening van mensen en als er geen interpretatie nodig is. (Een tafel is een tafel en zelfs daar zou nog over gediscussieerd kunnen worden. )

Juist vanwege de onmogelijkheid objectief te zijn gaat het volgens mij mis. Immers wij vragen de medisch adviseur een interpretatie te geven van de gevolgen van het letsel, als de omvang van het letsel al objectief is vast te stellen en niet het resultaat is van een andere interpretatie.

Filosofen hebben boeken vol geschreven over objectiviteit  en vooral het niet bestaan daarvan.

Met name in de rechtspraak wordt gestreefd naar objectiviteit. Dat is voorwaarde voor een goed functionerend rechtssysteem. De rechter heeft immers tot taak een objectief oordeel te geven eventueel na partijen gehoord te hebben. Is dat niet het geval dan kan hij worden gewraakt. Desondanks ontkomt een rechter niet aan een zekere mate van subjectiviteit, het is immers een mens. Advocaten kunnen daar over meepraten.  Rechter X is op de hand van verzekeraars en bij rechter Y maak je als slachtoffer een goede kans. Het zou niet zo moeten zijn en rechters proberen dat te onderdrukken maar ontkomen er desondanks niet altijd aan.

Zijn medisch adviseurs betere mensen dan rechters?

Ook in de journalistiek wordt veelal uitgegaan van het ontbreken van objectiviteit.  Een artikel in De Telegraaf over een voetbalwedstrijd kent een andere interpretatie dan die in het AD over dezelfde wedstrijd. Over welk artikel wordt geschreven? Hoe ver vraagt de journalist door en hoe schrijft hij het vervolgens op? Deze aspecten zijn van invloed op het resultaat. Ook de achtergrond van de lezer is van grote invloed op diens oordeel naar aanleiding van het artikel.

Voor mij staat vast dat objectiviteit, ondanks vaak grote deskundigheid en integriteit, in ons werk niet mogelijk is. Immers het gaat altijd over letsel en de beleving en gevolgen daarvan voor het individuele slachtoffer. De een is na een relatief gering letsel volledig geïnvalideerd terwijl een ander met een dwarslaesie zijn werk weer op pakt. Dat is wat mij betreft geen enkel probleem zo lang partijen (die, uit de aard van de zaak, een verschillend belang hebben) elkaar in evenwicht houden en oog houden voor de specifieke situatie van het slachtoffer.

Dat we eerst op zoek moeten naar feiten die wel objectief (lijken te) zijn en waar wel overeenstemming over kan worden bereikt juich ik toe. Dat maakt immers dat we het alleen nog maar hoeven te hebben over de zaken die ons verdeeld houden.  Ik ben overtuigd voorstander van het harmoniemodel, maar niet blind voor de realiteit.

Als partijen elkaar minder wantrouwen en opener zijn over de ter beschikking staande informatie dan komt de tijdwinst er ook wel. Waarom een medisch adviseur inschakelen als er een alleen een litteken resteert door een brandwond? Waarom een medisch adviseur inschakelen na een botbreuk als er verder geen beperkingen zijn? Waarom een medisch adviseur inschakelen bij whiplash, als je toch al weet dat dit letsel niet te objectiveren valt en langs een juridisch toetsingskader zoals door de Hoge Raad is vastgelegd moet worden gelegd.

Ofwel het werkelijke probleem is dat partijen zich te vaak verschuilen achter de mening van hun medisch adviseur en dat medisch adviseurs dat maar al te vaak laten gebeuren. Het schadevergoedingsrecht gaat over juridische causaliteit waarbij de eventuele medische causaliteit slechts ondersteunend kan zijn.

Dat aanpakken en erkennen levert een versnelling van de behandeltijd op en behoud het noodzakelijke evenwicht tussen partijen in de subjectieve beoordeling van de omvang van de schade na letsel.

Dat het wat mij betreft ook uitgesloten is dat één expert de letselschade vast stelt behoeft verder geen betoog. Ik wantrouw de expert die zegt dat hij objectief letselschade kan vaststellen. Hij mist dan namelijk een reëel inzicht in zijn eigen beperkingen, ondanks zijn waarschijnlijk goede bedoelingen.

Natuurlijk is bovenstaande subjectief. Ik hoop dat het bij draagt tot het nadenken over objectiviteit in de letselschaderegeling en erkenning van ons aller tekortkoming, namelijk dat we niet anders kunnen zijn dan subjectief.

Fred Zwarts